Zastanawiałam się, jak rozpoznam, co czuje moje maleństwo w pierwszych miesiącach życia. Czy będę umiała odczytać „znaki”? Czy niemowlę odczuwa takie same emocje jak ja? Wiele podobnych pytań kłębiło się w mojej głowie w ostatnich miesiącach ciąży. By rozwiać swoje wątpliwości, postanowiłam porozmawiać ze specjalistką - koleżanką, która jest psychologiem dziecięcym. Po rozmowie z nią przelałam na papier kilka moich refleksji i pomysłów.

Co dzieje się z maluszkiem w pierwszych miesiącach życia?

1. Od pierwszych dni życia maluszka jesteś najbliższą mu osobą: karmisz, przewijasz, spędzasz najwięcej czasu z dzieckiem. Narodzi się między Wami więź, która pozwoli, byś mogła maluszka dobrze poznać i dzięki bacznej obserwacji móc rozpoznawać jego nastroje. Jak to sprawdzić: przypomnij sobie, czy kiedy jesteś z malcem, cieszy się, a kiedy na chwilkę odejdziesz, płacze?

2. W drugim półroczu życia, wraz z rozwojem mózgu, niemowlę zaczyna odczuwać przywiązanie. Przywiązanie to może dotyczyć jednak niewielu osób.

3. Następnym etapem będzie rozpoznawanie uczuć. Każdego z członków rodziny (bliskie osoby) dziecko będzie obdarowywać różnymi uczuciami i w różnym natężeniu.

Co może niemowlakowi sprawić radość?

Na początku przyjemność dziecka łączy się z komfortem fizycznym. Jeśli czuje się najedzone, ma sucho w pieluszce, czuje Twój dotyk, jest szczęśliwe. Jak możesz to zaobserwować? Widzisz uśmiech na twarzy maluszka

Kiedy dowiedziałam się, że właśnie te momenty sprawiają niemowlakowi przyjemność, postanowiłam to wykorzystać. Postaraj się, aby te chwile były ważne w ciągu dnia dla Was obojga:

- tuż po obudzeniu maluszka przytul go, by poczuł się bezpiecznie;

- jeśli przewijasz malucha, postaraj się dodać do tego jak najwięcej czułych gestów (możesz pogilgotać go po stópkach, skraść mu buziaka, pogłaskać po brzuszku);

- jeśli karmisz niemowlę (piersią lub butelką), dodaj do tego na przykład delikatne kołysanie, nucenie melodii, czy pogłaskanie po główce.

Twoje poświęcenie większej ilości czasu na dane czynności zostanie nagrodzone najpiękniejszą nagrodą: uśmiechem.

Czego może bać się niemowlę?

Koleżanka wytłumaczyła mi, że niemowlę boi się najprostszych rzeczy, które mnie mogą wydać się zwykłymi, na które w ogóle nie zwrócę uwagi. Na przykład, kiedy gotowałam obiad i upadła mi na podłogę pokrywka od garnka, hałas przestraszył mojego synka. Nie unikniesz takich sytuacji, ale ważne być zapewniła dziecku poczucie bezpieczeństwa, gdy odczuwa strach. W Twoich ramionach szybko poczuje się spokojnie i bezpiecznie.

Należy wyróżnić też lęk separacyjny. Pojawia się około 8 miesiąca życia dziecka. Jak się objawia i co możesz zrobić? Dziecko nie opuszcza Cię nawet na chwilkę, nie chce być samo bez Ciebie. Jeśli się przestraszy, głośno płacze.

Pamiętaj, że taki maluch wobec uczucia strachu jest bezbronny. Tak jak pisałam wcześniej, nie unikniesz pewnych sytuacji i właściwie nie musisz, ale reaguj na to, co się dzieje z dzieckiem (głośny płacz, czasem zakrywanie oczu). Twoja bliskość zadziała na maluszka kojąco.

Skąd złość i frustracja w takim maluchu?

Twoje dziecko codziennie próbuje czegoś nowego, poznaje nowe zabawy, dźwięki, czynności… Jest tego bardzo dużo dla małego człowieka. Pierwsze nieudane próby, np. chwycenia zabawki mogą zaowocować frustracją i złością. Co możesz wtedy zaobserwować? Twój maluch zaczyna krzyczeć, a jego ciało się napina. W tym wypadku również możesz przytulić dziecko i chwilkę pokołysać, a następnie razem się pobawić. Nie przejmuj się taką reakcją, bo jest naturalna. Z każdym kolejnym dniem maluszek uczy się czegoś i choć za jednym razem coś mu się nie uda i okaże swoją złość, to może już następnego dnia, po kolejnej próbie, ujrzysz uśmiech i zadowolenie na twarzy małego „zdobywcy”.

Nie lekceważ smutku…

Słyszysz płacz, ale inny niż ten wcześniej opisany? Nie jest głośny i gwałtowny, jak wtedy kiedy dziecko się złości, ale cichy? Może to być oznaka, że maluszek jest smutny. Nie lekceważ tego uczucia i przytul go. Nawet jeśli nie wiesz, co sprawiło, że jest w nim takie uczucie, to najlepszą metodą wsparcia jest bycie w tym momencie z dzieckiem. Przytul, pocałuj i pozwól spokojnie się wypłakać. Przeżywanie trudnych emocji nie jest proste dla dorosłego, a co dopiero dla maluszka. Twoja obecność na pewno mu pomoże.

Pamiętaj!

Dziecko czuje Twoje emocje i atmosferę panującą w domu. Już w pierwszych tygodniach maluch „odczytuje” Twój nastrój. Postaraj się „zarażać go” pozytywnymi emocjami. Skup się na tym, co sprawia przyjemność dziecku i czerp z tych chwil energię. Nie bój się jednak innych emocji: złości, frustracji, smutku. W takiej sytuacji bądź dla maleństwa wsparciem.