Próchnica butelkowa potrafi zniszczyć całkowicie pierwsze ząbki dziecka, dlatego nie wolno jej bagatelizować. Podpowiadamy, co ją powoduje i jak jej zapobiec, tak by Twój maluch mógł się zawsze cieszyć pięknym uśmiechem.

Kto jest szczególnie narażony na próchnicę butelkową?

Na próchnicę butelkową najbardziej narażone są niemowlęta i małe dzieci, które piją słodkie herbatki, soki, wodę z dodatkiem glukozy lub mleko z butelki oraz układane są do snu z butelką w buzi.

Warto pamiętać, że choć próchnica nazywana jest „butelkową”, to na jej działanie narażone są także dzieci karmione piersią, ponieważ mleko mamy również zawiera cukier. Dlatego maluch, u którego pojawiły się już pierwsze ząbki jest karmiony w nocy, wzrasta ryzyko próchnicy.

Co powoduje próchnicę butelkową?

Głównym winowajcą jest zawarty w płynach cukier. Powoduje on namnażanie się bakterii, które się nim żywią i w efekcie wytwarzają szkodliwe kwasy. Słodkie soki owocowe lub mleko oblepiają zęby i gromadzą się wokół nich, doprowadzając z czasem do ich uszkodzenia. Musi jednocześnie istnieć wrodzona predyspozycja i wrażliwość szkliwa na uszkodzenia, ponieważ nie każde niemowlę karmione piersią czy butelką w nocy ma wczesną próchnicę.

Dla rozwoju próchnicy szczególnie groźne jest nocne karmienie oraz układanie dziecka do snu z butelką, ponieważ po takim posiłku zazwyczaj nie myje się już ząbków. Z uwagi na to, że w trakcie snu zmniejsza się ilość wytwarzania śliny, która ma za zadanie obmyć je z zalegającego pokarmu, zwiększa się ilość kwasów odpowiedzialnych za powstawanie ubytków zębowych.

Przebieg choroby

Próchnica butelkowa to groźna choroba, która nieleczona może doprowadzić do zniszczenia zębowych koron. Pierwsze zmiany z reguły są widoczne na górnych jedynkach tuż przy dziąsłach, jednak zmiany bardzo szybko rozprzestrzeniają się kolejne zęby. Na początku próchnica ma postać białych plamek i smug, które bardzo łatwo przeoczyć. Dopiero w późniejszej fazie pojawiają się ciemne, nieestetyczne plamy.

Próchnicy bardzo często towarzyszy ból ząbków. Maluch może być marudny, stracić apetyt, a także uskarżać się na ból w jamie ustnej, podczas spożywania zimnych lub ciepłych pokarmów.

Leczenie

Nie wolno bagatelizować próchnicy butelkowej, ponieważ może powodować ropne powikłania, konieczność zażywania antybiotyków oraz bolesne leczenie zębów. Oprócz tego popsute ząbki wyglądają nieestetycznie i nieleczone z czasem mogą być powodem poważnych chorób serca, nerek, czy stawów.

Gdy tylko rozpoznasz pierwsze objawy próchnicy, zgłoś się koniecznie z dzieckiem do stomatologa. We wczesnym stadium choroby może wystarczyć fluoryzacja zębów. W przypadku większych zmian próchniczych dentysta może zadecydować o impregnacji zębów azotanem srebra. Niestety po takim zabiegu szkliwo ciemnieje, ale choroba jest częściowo zahamowana i postępuje wolniej. Zdarza się, że zachodzi konieczność założenia ochronnych koron na zęby oraz leczenie miazgi.

Jeśli chorego zęba nie da się już uratować, należy go wyrwać. Niestety w takiej sytuacji istnieje ryzyko wad zgryzu, ponieważ długotrwały brak choć jednego zęba może zaburzyć prawidłowy rozwój szczęki.

Zapobieganie próchnicy butelkowej

Nie każdy maluch karmiony butelką jest skazany na próchnicę. Jeżeli będziesz przestrzegać odpowiednich zasad, możesz go ustrzec przed tym przykrym problemem.

Ważne zasady!

• Absolutnie nie pozwalaj dziecku zasypiać z butelką w ustach. Jeśli zdarzy mu się zasnąć podczas jedzenia, wyjmij mu delikatnie butelkę z buzi.
• Nie podawaj dziecku słodkich napojów. Nie dosładzaj również wody glukozą.
• Naucz malucha pić niegazowaną wodę mineralną. Oprócz tego, że woda przepłukuje buzię, dziecko, które jest przyzwyczajone do picia wody, rzadziej domaga się słodkich napojów, gdy podrośnie.
• Nie pozwalaj dziecku na podjadanie pomiędzy posiłkami.
• ostaraj się jak najszybciej nauczyć malucha jeść łyżeczką. Podawaj mu w ten sposób zarówno zupkę, ale i kaszkę czy budyń.
• Z uwagi na to, że jedzenie papek łatwo osiada na zębach, nie powinnaś zwlekać z podawaniem pokarmów z grudkami, które uczy malucha gryzienia oraz żucia.
• Gdy pojawią się pierwsze ząbki zacznij je regularnie czyścić gazikiem bądź pierwszą silikonową szczoteczką z wypustkami nakładaną na palec.
• Zęby należy myć zawsze wieczorem u niemowlaków, a u starszych dzieci także rano.
• Do pielęgnacji zębów malucha używaj specjalnych past dla dzieci. Są bezpieczniejsze od produktów przeznaczonych dla dorosłych, ponieważ nie wymagają wypluwania, którego brzdąc jeszcze nie opanował.
• Zęby należy myć przez 2 minuty, aby były zdrowe i odporne na działanie bakterii. Polecam zaopatrzyć się w minutnik lub klepsydrę, która będzie Wam odmierzać czas mycia.
• Podczas mycia staraj się dotrzeć szczoteczką do wszystkich zakamarków. Szorując dokładnie zęby usuwasz z nich płytkę nazębną, czyli żółtawy nalot złożony z resztek jedzenia i bakterii, który przyczynia się do rozwoju próchnicy.
• Po ostatnim karmieniu zawsze dokładnie umyj dziecku ząbki. Naucz również malucha, że po ostatnim myciu zębów nie można już pić słodkich napojów oraz jeść.
• Gdy maluch w nocy domaga się butelki, zamiast mleka podaj mu do picia wodę.
• Zadbaj o dietę dziecka. Powinna być bogata w wapń, fosfor oraz witaminy A, D i C.
• Noworodek nie ma w jamie ustnej bakterii wywołujących próchnicę. Zasiedlają się one stopniowo, a sprzyja temu m.in. kontakt ze śliną innych osób. Z tego też powodu, staraj się nie oblizywać smoczka ani łyżeczki, z których korzysta dziecko, a także nie całuj malucha w usta. Dzięki temu nie przekażesz mu bakterii ze swojej jamy ustnej.
• Regularnie odwiedzaj dentystę, bo tylko on będzie w stanie rozpoznać początki próchnicy u Twojego malucha. Na wizyty kontrolne powinnaś przychodzić z maluchem co 6 miesięcy, od momentu, gdy pojawią się pierwsze mleczne ząbki.
• Gdy zęby wymagają leczenia, nie zwlekaj z tym. Im później się zdecydujesz, tym będzie trudniej i niestety boleśniej.