Botulizm u dzieci

Botulizm u dzieci

Czym jest botulizm? 

Botulizm, czyli zatrucie jadem kiełbasianym, to rzadkie, ale wyjątkowo niebezpieczne zatrucie pokarmowe, do którego dochodzi po spożyciu pokarmu zawierającego bakterie Clostridium botulinum.

• Jadem kiełbasianym mogą być zatrute wszelkiego typu konserwy mięsne, rybne, a nawet jarzynowe i owocowe, oraz miód. 
• Bakterie Clostridium botulinum wytwarzają najsilniejsze ze znanych toksyn biologicznych.
• Bakterie Clostridium botulinum toksyny dość łatwo wnikają przez ściany jelit do krwioobiegu i rozprowadzane są po całym organizmie dziecka. 
• Bakteriami można zakazić się także przez otwartą ranę.

Niemowlęta nie mają w pełni wykształconej odporności organizmu są szczególnie narażone na zatrucie. 90% wszystkich przypadków dotyczy maluszków do 6 miesiąca życia. W ich przypadku do zakażenia dochodzi poprzez spożywanie miodu, w którym znajdują się pewne ilości laseczek jadu kiełbasianego. Zarodniki Clostridium botulinum przybierają formę czynną w jelicie i wytwarzają toksyny. Stąd często słyszy się zalecenie, aby nie proponować miodu niemowlętom. 

Jak może dojśc do zarażenia? 

Bakterie jadu kiełbasianego, a przynajmniej ich zarodniki, obecne mogą być wszędzie – w pyle, a nawet w powietrzu. Większości ludzi nie są w stanie w tej postaci wyrządzić żadnej szkody, ale niektóre niemowlęta wydają się mniej odporne. 

Objawy (od 2 godzin do nawet 8 dni):

• zaparcia – występujące nawet na kilka tygodni przed pojawieniem się pozostałych objawów, 
• wyraźne osłabienie dziecka – cichy płacz, słaby odruch ssania, rzadkie poruszanie rączkami i nóżkami, 
• senność, 
• rozdrażnienie, 
• trudności w połykaniu, 
• opadanie powiek, 
• rozszerzone źrenice, 
• zaczerwienienie gardła, 
• ostra biegunka, 
• zaburzenia oddychania.

Botulizm dziecięcy powoduje wiotkie porażenie mięśni, niewydolność oddechową i stan przypominający śpiączkę !!

Botulizm dziecięcy może być śmiertelny i wymaga natychmiastowej pomocy medycznej !!

Zatrucie jadem kiełbasianym - diagnostyka 

Diagnostyka botulizmu niemowląt polega na wyhodowaniu czynnika etiologicznego ze stolca, a w przypadku zaparć z wody wykorzystanej do wykonania wlewki doodbytniczej. Możliwe jest również wykrycie neurotoksyny botulinowej we krwi. 

Leczenie

Leczenie odbywa się w szpitalu, zazwyczaj polega na podawaniu zastrzyków z antytoksyną przeciwbotulinową. Wykonuje się również płukanie żołądka u osób, które prawdopodobnie spożyły toksyny w ciągu ostatnich kilku godzin; oraz stosuje się środki przeczyszczające i głębokie lewatywy nawet kilka dni po możliwym spożyciu skażonej żywności. W poważnym przebiegu zatrucia może być konieczne stosowanie wspomagania oddychania i podtrzymanie funkcji życiowych. Lekiem z wyboru jest immunoglobulina przeciwbotulinowa (w dawce 1ml/kg masy ciała podawana dożylnie). Pojedyncza infuzja zapewnia ochronny poziom przeciwciał przez 6 miesięcy. Możliwe, że konieczne będzie żywienie dożołądkowe, dojelitowe lub pozajelitowe. 

Jak uniknąć zachorowania na botulizm? 

• nie podawać dzieciom do ukończenia 1 r.ż. miodu; 
• zrezygnować ze spożywania podejrzanych pokarmów (np. gdy wieczko konserwy jest wybrzuszone, syczy przy otwieraniu); 
• odpowiednio przechowywać żywność (lodówka, zamrażarka); 
• dobrze zabezpieczyć domowe przetwory przez pasteryzację, marynowanie, stosowanie dużej ilości cukru lub soli.