Większość niemowląt ulewa po posiłku. Jeżeli Twojemu maluszkowi w pierwszych miesiącach życia ulewa się zbyt długo lub za obficie, może to oznaczać, że pojawił się u niego refluks żołądkowo-przełykowy.

Co to jest refluks?

Refluks fizjologiczny jest to stan, kiedy treść żołądkowa zamiast trafić do jelita, wraca do przełyku. Refluks i związane z nim ulewanie to częsta przypadłość niemowląt, która jest fizjologicznym etapem rozwoju i zazwyczaj nie stanowi powodu do niepokoju, jeśli nie wywołuje żadnych innych objawów. Do ulewania może dojść tuż po posiłku, jak i kilka godzin później. Zwrócony pokarm może być zwykłym mlekiem lub mieć zapach kwaśny częściowo przetrawionego mleka.

Fizjologiczny refluks zanika do końca 1 roku życia, natomiast patologiczny refluks żołądkowo-jelitowy jest chorobą i niesie za sobą zaburzenia trawienia, odżywiania i rozwoju dzieci.

Przyczyny refluksu

Refluks niemowląt spowodowany jest najczęściej nieprawidłową pracą przełyku bądź niedorozwojem zwieracza przełyku - mięśnia, który nie pozwala na cofanie się treści żołądkowej. Po jedzeniu pokarm cofa się w przełyku, a następnie ponownie wraca do żołądka. Może wtedy zalegać w przełyku lub być przez malucha ulewany. O ile niemowlę prawidłowo się rozwija, to nawet obfite ulewania, nie powinny budzić niepokoju.

Ulewanie i refluks może być objawem zaburzeń anatomicznych lub czynnościowych górnego odcinka przewodu pokarmowego ( np. zwężenie odźwiernika, przepuklina rozworu przełykowego, nadmierna relaksacja dolnego zwieracza przełyku). W tym przypadku wymagają leczenia.

Objawy refluksu chorobowego

Refluks u malucha może wywołać szereg różnych dolegliwości, które nie zawsze są typowe dla tego schorzenia. W zależności od dziecka mogą mieć różne objawy, takie jak:

• trudność z połykaniem pokarmu lub wręcz brak apetytu;
• mdłości oraz wymioty nawracające;
• zachłystywanie się;
• drażliwość, apatia i niepokój;
• słaby przyrost masy ciała lub utrata masy ciała;
• częste zapalenia uszu;
• problemy ze snem;
• płacz z bólu, który często wywoływany może być pieczeniem w przełyku;
• świszczący oddech lub bezdech;
• zapalenie płuc i chroniczne choroby dróg oddechowych (kaszel, chrypka, zapalenie krtani), które są wywołane przez tzw. aspiracje, czyli przedostawanie się części pokarmu do płuc.

Kiedy należy udać się do lekarza?

W zasadzie każde ulewanie wymaga konsultacji z lekarzem. Niepokoić Cię powinny częste i obfite ulewania, które nie ustępują z wiekiem (utrzymują się powyżej pierwszego roku życia), gdy maluch nie przybiera na wadze lub w przypadku, kiedy dziecko wymiotuje z domieszką żółci bądź krwi.

Jak rozpoznać refluks?

Postawienie diagnozy nie jest proste. Bardzo ważny jest dokładny wywiad lekarski. Wykonane zostaną również badanie endoskopowe i radiologiczne, a także 24-godzinna pH-metria, aby lekarz mógł w 100% potwierdzić przypuszczenia o refluksie.

Endoskopia służy wykrywaniu oraz ocenie nasilenia zmian w śluzówce przełyku, natomiast badanie pH-metryczne polega na całodobowym monitoringu odczynu przełyku za pomocą cienkiej sondy.

24-godzinna pH-metria to skuteczna metoda rozpoznawania refluksu, natomiast RTG ma za zadanie wykryć wrodzone wady przewodu pokarmowego. Badania te nie są przyjemne, niektóre np. endoskopowe może być wykonane tylko w narkozie, więc robi się je przy podejrzeniu zaburzeń chorobowych.

Jak pomóc ulewającemu maluchowi?

Jeśli zauważyłaś, że Twój maluch ulewa zbyt często lub za dużo, sprawdź przede wszystkim jak przybiera na wadze. Jeżeli prawidłowo, nie ma powodów do niepokoju. Aby zmniejszyć ulewanie wystarczy, że wprowadzisz pewne zmiany w jego pielęgnacji:

• Zadbaj, by maluch nie jadł zbyt łapczywie i nie nałykał się za wiele powietrza w trakcie posiłku, ponieważ sprzyja to cofaniu się pokarmu.
• Postaraj się karmić dziecko, zanim mocno zgłodnieje. Maluch powinien jeść częściej i mniej, niż więcej i rzadziej.
• Jeżeli karmisz malucha naturalnie, wybierz odpowiednią pozycję do karmienia. Ułóż się tak, by mleko nie wypływało pod dużym ciśnieniem – najlepiej na plecach. Maluszka połóż na swoim brzuchu. W ten sposób będzie ssał pierś na przekór grawitacji. Warto również spróbować odciągnąć ręcznie nieco mleka przed karmieniem.
• Jeśli dziecko karmione jest butelką sprawdź czy mleko ze smoczka nie wypływa za szybko. Powinnaś również pilnować, by w trakcie karmienia smoczek był cały wypełniony płynem.
• Pokarm powinien mieć lekko zagęszczoną konsystencję. Po konsultacji z lekarzem można dziecku podawać specjalną mieszankę antyrefluksową (AR), która po spożyciu pęcznieje w żołądku i utrudnia cofanie się pokarmu.
• Po karmieniu maluch musi koniecznie odbić, zanim ułożysz go ponownie do łóżeczka. Warto również przez jakiś czas nosić malucha, aby pokarm miał czas dotrzeć do żołądka.
• Staraj się również układać dziecko częściej na boku niż na plecach, szczególnie po posiłku. Posłanie dziecka przygotuj tak, by jego głowa była uniesiona powyżej ciała.