Po porodzie kobieta wraca przez kilka tygodni a nawet miesięcy do formy sprzed ciąży. Połóg to czas, w którym mama powinna zatroszczyć się nie tylko o dziecko, ale również o siebie i swoje zdrowie. Dlatego podpowiadamy, czego nie wolno robić po porodzie naturalnym i cesarskim cięciu, żeby rany poporodowe szybko się zagoiły a organizm kobiety nabrał sił i funkcjonował przed ciążą.
Poród to ogromny wysiłek fizyczny i psychiczny, który jest obciążeniem dla organizmu mamy. Dlatego tak ważne jest, aby w pierwszych tygodniach po porodzie kobieta zatroszczyła się o siebie i swoje zdrowie. Niestety często zdarza się tak, że po porodzie całe skupienie mamy, taty i reszty rodziny jest wyłącznie na dziecku. O połogu się nie mówi. Dlatego warto rozmawiać o swoich emocjach, bólu, potrzebie wsparcia i odpoczynku w okresie, który określa się jako połóg. Są czynności, których kobieta nie powinna wykonywać, by nie stwarzać u siebie ryzyka powikłań poporodowych. Dlatego podpowiadamy, czego nie wolno po porodzie naturalnym i cesarce, a także o tym, co może być niepokojące i wymagać konsultacji z lekarzem.
Zanim omówimy przeciwskazania w połogu, wyjaśniamy najpierw, co to jest połóg, ponieważ jest on często traktowany jako temat tabu. Połóg to czas po porodzie, w którym narząd rodny i inne narządy w ciele kobiety wracają do formy sprzed ciąży.
W tym czasie kobiece ciało jest obolałe. Przez kilka tygodni macica się oczyszcza i obkurcza, wydalając tzw. odchody połogowe. Krwawieniu poporodowemu, na które składają się śluz i krew, towarzyszy powolne gojenie się ran poporodowych (rany krocza lub rany po cięciu cesarskim).
W połogu powoli rozkręca się laktacja. Pojawiają się pierwsze problemy laktacyjne: ból brodawek, nawał pokarmu, zastoje i czasami niedobór pokarmu. Następują duże zmiany hormonalne. Hormony po porodzie wracają do poziomu sprzed ciąży. Inaczej zaczyna pracować cały układ krwionośny. Mogą się pojawiać po kilku dniach od porodu stany obniżonego nastroju nazywane jako „baby blues”.
Wiele kobiet, które pyta w ciąży, co to jest połóg, nie jest informowanych przez lekarza lub położną, że po porodzie kobiecy organizm pozbywa się dużej ilości wody. Dlatego świeżo upieczona mama bardzo się poci i po nocy często wstaje cała mokra. I jest to całkowicie normalnym objawem połogu.
Przeczytaj o fizycznych i psychicznych objawach połogu: Połóg – fizyczne i psychiczne objawy połogu .
Nie da się precyzyjnie określić czasu trwania połogu. To, ile trwa połóg, zależy przede wszystkim od przebiegu ciąży, porodu i indywidualnego stanu organizmu matki. Powszechnie uważa się, że jest to okres 6 tygodni, ale każda mama jest inna. Jedne czują się dobrze po 4 tygodniach, inne potrzebują kilku miesięcy, aby wrócić do formy sprzed ciąży.
Wiele mam pyta o różnicę, ile trwa połóg po porodzie naturalnym a ile trwa połóg po cesarce. Połóg po porodzie naturalnym nie wymaga gojenia rany pooperacyjnej. Jednak w przypadku nacięcia lub pęknięcia krocza u pacjentki może się przedłużać we względu na gojenie rany krocza. Samo krwawienie w postaci wydalania odchodów poporodowych twa od 2 do 6 tygodni, ale ból w miejscu zszycia może być dokuczliwy nawet przez parę miesięcy, po zakończeniu połogu. Warto skorzystać w tym czasie z wizyt u urofizjoterapeutki, które pomagają przywrócić elastyczność pochwy, zmniejszyć dolegliwości bólowe, zadbać o mięśnie dna miednicy i poradzić sobie z często pojawiającym się u mam problemem nietrzymania moczu po porodzie.
Połóg po CC zazwyczaj jest dłuższy niż po porodzie naturalnym. To, ile trwa połóg po cesarce, zależy w głównej mierze od tego, jak długo się goi rana pooperacyjna. Dlatego bardzo ważna jest właściwa pielęgnacja rany. Po cesarskim cięciu, tak samo jak po porodzie naturalnym organizm mamy się oczyszcza. Odchody połogowe po CC mają również kolor czerwony, następnie brunatny, a potem stają się żółtawe i bezbarwne. Wydalanie odchodów poporodowych trwa przeważnie krócej niż po porodzie drogami natury.
Po porodzie miejsca intymne są obolałe i opuchnięte. Rana krocza, która powstała na skutek nacięcia lub niewielkiego pęknięcia krocza podczas porodu goi się zazwyczaj około 2-3 tygodnie. Gdy nastąpiło głębokie pęknięcie III lub IV stopnia, gojenie krocza po porodzie może potrwać nawet kilka miesięcy. Dawniej stosowano szwy, które potem lekarz zdejmował, teraz powszechną praktyką jest zakładanie szwów rozpuszczalnych, które nie wymagają zdjęcia.
Gojenie krocza po porodzie naturalnym wymaga odpowiedniej higieny. Zaleca się podmywanie krocza rano i wieczorem wodą i sprawdzonym płynem do higieny intymnej (takim, które nie stwarza ryzyka alergii i mama używała go wcześniej). Nie zaleca się wprowadzania czegokolwiek (tamponów, płukania bez zalecenia lekarza) do pochwy w czasie połogu, bo może dojść do zakażenia połogowego. W pierwszych dniach po porodzie warto delikatnie wycierać miejsca intymne po umyciu ręcznikiem papierowym. To zapewni większą higienę niż korzystanie ze zwykłego ręcznika frotte.
Aby gojenie krocza po porodzie przebiegało bez problemów, położne zalecają jak najczęstsze wietrzenie krocza, zakładanie podkładów poporodowych i majtek siateczkowych w sytuacjach, gdy mama musi gdzieś wyjść, a polegiwanie bez majtek na podkładzie higienicznym. Podkłady poporodowe należy zmieniać nie rzadziej niż 4 godziny, a na noc ich najlepiej nie zakładać. Dostęp powietrza wpływa na szybsze gojenie ran poporodowych. Więcej informacji o wietrzeniu krocza znajdziesz w artykule: Dlaczego wietrzenie krocza jest ważne?
Gojenie krocza po porodzie wiąże się z odczuwaniem bólu podczas siedzenia. Dlatego w okresie połogu bardzo pomocna jest poduszka poporodowa z dziurką lub dziecięce koło do pływania zapobiegające uciskowi krocza, gdy mama siedzi na fotelu lub kanapie.
Aby przyspieszyć gojenie rany poporodowej lub pooperacyjne oraz by zapobiec powikłaniom po porodzie, warto wiedzieć czego nie wolno po porodzie naturalnym i cesarskim cięciu. Poniżej znajdziesz wszystko to, co po porodzie nie jest zalecane przez ginekologów i położne.
Do końca występowania odchodów połogowych nie jest zalecane współżycie. Kontakt z drobnoustrojami które są wprowadzane podczas stosunku do pochwy może skutkować zakażeniem popołogowym. Ze współżyciem trzeba poczekać do wizyty kontrolnej po połogu u ginekologa.
Wkładanie tamponów oraz innych przedmiotów do pochwy podobnie jak współżycie może spowodować, że wprowadzone bakterie dostaną się do macicy, która jest otwarta podczas oczyszczania się z krwi, śluzu i resztek błon płodowych.
Gorące kąpiele w wannie nie są wskazane ze względu na ryzyko krwotoku poporodowego. Zaleca się korzystanie z prysznica i niewprowadzanie wody do pochwy.
Stosowanie diet odchudzających jest niewskazane w połogu. Gdy mama wraca do formy i karmi piersią, potrzebne jest dużo wody (również w celu uniknięcia zaparć) i dobrze zbilansowana dieta bogata w witaminy i minerały. Masa ciała kobiety sukcesywnie spada w trakcie karmienia piersią, które jest sporym wydatkiem energetycznym.
W połogu nie wolno dźwigać ciężkich rzeczy (powyżej 5 kilogramów). Można dźwigać ciężar odpowiadający ciężarowi masy dziecka, która wraz z trwaniem połogu wzrasta a połóg się zbliża ku końcowi.
Nie zaleca się nigdy chodzenia na basen, gdy mamy jakiekolwiek rany. Tym bardziej lekarze odradzają kąpiele w basenie, po porodzie, gdy rany pooperacyjne po cesarskim cięciu lub poporodowe krocza po porodzie naturalnym się goją.
Stres, brak snu, przeciążenie powodują, że organizm nie ma siły by wrócić do formy. Są też głównym czynnikiem zaburzającym wytwarzanie oksytocyny odpowiedzialnej za obkurczanie się macicy oraz proces laktacji.
Nie wolno w połogu ćwiczyć mięśni brzucha i wykonywać forsownych ćwiczeń osłabiających organizm. Wskazane natomiast są ćwiczenia mięśni dna miednicy, spacery
Może się zdarzyć, że u mamy wystąpią powikłania po porodzie wymagające konsultacji u ginekologa. Niektóre mogą się pojawić już w pierwszych dniach po porodzie, inne dopiero pod koniec połogu. Najczęstsze powikłania po porodzie to:
Wydalanie dużej ilości odchodów poporodowych występuje w pierwszych dniach po porodzie i potem się zmniejsza. Jeśli nagle w kolejnych tygodnia nastąpi mocne nasilenie krwawienia poporodowego może to oznaczać późny krwotok będący wynikiem kłopotów z obkurczaniem macicy lub zalegania resztek łożyska.
Odchody powinny być systematycznie wydalane przez organizm przez okres 4- 6 tygodni. Gdy po 1-2 tygodniach nagle ustanie krwawienie poporodowe, zgłoś się do lekarza, który sprawdzi, czy odchody nie zalegają z jakiegoś powodu w macicy.
Do zakażenia połogowego określanego jako gorączka połogowa dochodzi zazwyczaj w wyniku współżycia w czasie połogu lub wkładania różnych przedmiotów do pochwy np. tamponów. Niebezpieczne bakterie wprowadzone w ten sposób do pochwy zaczynają kolonizować się w macicy. Gorączka połogowa objawia się temperaturą ciała powyżej 38 stopni i brzydkim zapachem odchodów połogowych.
Jeśli mama przed porodem kiedykolwiek miała zakrzepicę, cierpi na otyłość lub rodziła przez cesarskie cięcie, występuje u niej zwiększone ryzyko zakrzepicy w połogu. Po porodzie bowiem objętość krwi się zmniejsza. Dlatego zazwyczaj przepisuje się takim pacjentkom na pierwsze dni po porodzie zastrzyki przeciwzakrzepowe.
Podczas karmienia piersią wytwarza się oksytocyna, która ma duży wpływ na obkurczanie się macicy, a co za tym idzie, na przebieg połogu. Sukces w laktacji oznacza szybszy powrót mamy do formy. Niestety stres i zmęczenie związane z opieką nad noworodkiem mogą powodować zaburzenia w wydzielaniu prolaktyny i oksytocyny odpowiedzialnych za wytwarzanie i wypływ pokarmu. Problemy z laktacją pomogą prowadzić do tego, że wystąpią inne powikłania po porodzie np. zatrzymanie odchodów poporodowych. Dlatego tak ważne jest zadbanie o odpoczynek podczas połogu, prośba o wsparcie bliskich oraz zgłoszenie się do doradcy laktacyjnego lub położnej, gdy wystąpią pierwsze problemy z laktacją takie, jak nawał pokarmu, zastój pokarmu, poranione brodawki czy zapalenie piersi.
konsultacja: Katarzyna Orawiec-Rymszewicz, położna i edukatorka laktacyjna
Spakuj z nami torbę do szpitala. Skompletuj wyprawkę poporodową z naszymi produktami: PRZEJRZYJ OFERTĘ PRODUKTÓW OKOŁOPORODOWYCH>>