W czasie ciąży maluch ma stale zgięte nóżki, które są lekko rozchylone na zewnątrz. Z pewnością zauważyłaś, że po porodzie nie rozprostowuje ich od razu, a zanim wstanie i zacznie chodzić musi minąć trochę czasu. Czasem pierwsze kroki maluch stawia jak ma już 9 miesięcy, ale zdarza się, że dziecko potrzebuje więcej czasu i zaczyna chodzić dopiero gdy ma półtora roku. Wiem, że każda z nas chciałaby, aby pociecha jak najszybciej usiadła, wstała i zaczęła chodzić. Starajmy się jednak nie przyspieszać tego procesu. Jest to bardzo ważne, bo ma wpływ na prawidłowy rozwój stawów biodrowych.

Dlaczego należy dbać o dziecięce bioderka? 

Stawy malucha potrzebują czasu, aby móc się w pełni ukształtować i przygotować do dźwigania ciężaru człowieka przez jego resztę życia, dlatego trzeba o nie szczególnie dbać, ponieważ ma to istotny wpływ na ich prawidłowy rozwój i przyszłe życie naszego dziecka. Wady powstałe w dzieciństwie mogą powodować bóle kręgosłupa czy nieprawidłowy chód. 

Jak zapewnić prawidłowy rozwój dziecięcych stawów?

Jeśli będziesz pamiętać o kilku zasadach dotyczących zabawy z dzieckiem i jego pielęgnacją, bioderka z pewnością będą się prawidłowo rozwijały:

1. Staraj się jak najczęściej kłaść malucha na brzuszku, w pozycji żabki. W takim ułożeniu dziecko widzi świat z lepszej i znacznie ciekawszej perspektywy, poza tym doskonale wpływa na rozwój jego bioderek oraz kręgosłupa. Jeśli Twój maluszek nie lubi leżeć na brzuszku, staraj się go kłaść krócej, ale częściej. Spróbuj go zachęcić do tej pozycji jakąś świecącą lub grającą zabawką, może dzięki temu przyzwyczai się i będzie to jego ulubione ułożenie.
2. Pamiętaj, żeby podczas przewijania bądź zabawy nie ciągnąć malucha za nóżki. Przy zmianie pieluszki wystarczy, że podłożysz rękę pod jego pupę.
3. Nie ciągnij dziecka podczas zabawy za nóżki, nie przyginaj nóżek do klatki piersiowej i absolutnie nie baw się z nim w rowerek, ponieważ takie manewry mogą mieć negatywny wpływ na prawidłowy rozwój stawu biodrowego.
4. Staraj się nie zawijać ciasno malucha w pieluszkę bądź rożek. Może maluszek poczuje się jak w brzuszku u mamy, ale trzeba pamiętać, aby nie unieruchomić mu nóżek.
5. Nie prostuj gwałtownie nóżek w trakcie ubierania. Staraj się wybierać ubranka, przez które maluch podczas przebierania, nie będzie musiał się mocno gimnastykować. Przydatne będą spodenki i śpioszki z rozpinanymi nóżkami. Pamiętaj, żeby ubranka były luźniejsze i nie krępowały ruchów dziecka. Zbyt ciasne lub za krótkie mogą powodować nieprawidłowe ułożenie bioderek. Jeśli zauważysz, ze Twój maluszek nie może rozprostować nóżek to znak, że należy zmienić pajacyki na rozmiar większe. Pamiętaj, by ubranka nie krępowały ruchu nóżek, np. body nie powinno uciskać na biodro, podobnie jak pielucha.
6. Gdy maluch leży na brzuszku, absolutnie nie łap go za łydki albo uda, żeby je pociągnąć lub odchylić do góry i nie ciągnij go za rączki na boki lub do tyłu. Nawet gdybyś robiła to delikatnie, możesz zrobić niechcący dziecku krzywdę.
7. Kiedy tylko jest taka możliwość, pozwól maluchowi pofikać nóżkami bez pieluszki. Może to być czas przed i po kąpieli, podczas ubierania lub przewijania. Kiedy jest bardzo ciepły dzień, możesz dziecko ułożyć na macie lub kocu (oczywiście polecam wtedy podłożyć pod spód podkład chroniący).
8. Jeśli mierzysz malucha sama w domu, staraj się nie rozprostowywać jego nóżek. Na pewno zauważyłaś, że podczas badań lekarskich pielęgniarka sprawdzając wzrost dziecka, nie prostuje mu nóżek.
9. Jeśli nosisz dziecko, staraj się go układać okrakiem na swoim biodrze, aby miał rozchylone nóżki. Ta pozycja sprzyja prawidłowemu kształtowaniu się stawów malucha.
10. Ze starych, dobrych i sprawdzonych sposobów, które wpływają na prawidłowy rozwój stawów biodrowych jest tak zwane pieluchowanie czyli zakładanie szeroko złożonych pieluch tetrowych. Kiedyś lekarze zalecali to każdemu dziecku, natomiast w dzisiejszych czasach pieluchowanie jest uzasadnione tylko w przypadku dzieci z dysplazją stawów biodrowych.
11. Nie sadzaj dziecka w chodziku, ponieważ może on być przyczyną poważnych wad postawy w dorosłym już życiu.
12. Nie przyspieszaj na siłę nauki stawania i chodzenia. Każde dziecko ma swój rytm i to, że Twoje dziecko wstanie 2 miesiące później od dziecka sąsiadki nie oznacza, że jest gorsze. Tak naprawdę taka pomoc tylko opóźnia jego rozwój.
13. I najważniejsze, jeśli Twój maluch nie potrafi siadać, nie pomagaj mu za wszelką cenę. Nie podtrzymuj mu plecków i nie podkładaj poduszek. To jest bardzo niebezpieczne dla jego kręgosłupa i stawów.

Kiedy należy udać się do lekarza ortopedy, czyli co powinno Cię niepokoić?

• jeśli zauważysz, że fałdki pomiędzy udami a pośladkami po lewej i prawej stronie wyraźnie układają się niesymetrycznie
• gdy dziecko zaczyna słabiej niż dotychczas rozchylać nóżki na boki
• jeśli podczas zabawy, przy ubieraniu lub przewijaniu poczujesz opór nóżek malucha
• kiedy zauważysz, że nóżki są różnej długości
• gdy maluch dość często układa niesymetrycznie nóżki i na przykład jedna z nóżek jest ciągle przykurczona
• jeśli podczas wierzgania nóżkami usłyszysz klikanie/trzaskanie stawów.

Badania kontrolne u ortopedy

Badanie stawów biodrowych jest całkowicie bezbolesne i proste. Lekarz ogląda w pierwszej kolejności nóżki noworodka. Porównuje ich długość, ilość fałdek pośladkowych i czy są wobec siebie symetryczne. Sprawdza długość ud i jak się nóżki układają, po rozłożeniu na boki.
Pierwsze badanie stawów malucha jest przeprowadzone w szpitalu, po porodzie. Jego wyniki lekarz powinien wpisać do książeczki zdrowia. Przed wyjściem ze szpitala upewnij się, czy Twój maluszek przeszedł wszystkie obowiązkowe badania. Niezależnie od tego czy maluch jest zdrowy, czy ma dysplazję, musisz się z nim zgłosić na kolejną wizytę kontrolną w 6 tygodniu życia. Ortopeda bada dokładnie maluszka pod kątem wad rozwoju bioderek i robi mu USG. Jest to badanie obowiązkowe.
Jeśli wyniki są prawidłowe, następna wizyta czeka Cię dopiero, kiedy maluch zacznie chodzić samodzielnie.