Wiele z nas zastanawia się często jak reagować, gdy nasze dzieci robią coś nieodpowiedniego. Jaką karę zastosować, zezłościć się czy może na spokojnie próbować tłumaczyć dziecku, dlaczego jego zachowanie było niewłaściwe?
Moja córka ma dopiero rok i trzy miesiące, ale często myślę o tym jak się zachowywać w określonych sytuacjach i jak w przyszłości ją wychowywać. W gąszczu różnych metod na wychowanie odnalazłam zdaje się klucz do sukcesu, który zamierzam stosować w wychowaniu córki. Mianowicie dobrym i zrozumiałym dla dziecka sposobem na eliminowanie jego złych nawyków jest stosowanie konsekwencji naturalnych.
Konsekwencje naturalne to takie, które wprost połączone są z tym co dziecko, mówiąc wprost – zbroiło. Przykładowo, jeśli Jaś porysował ścianę kredkami, to naturalną konsekwencją może być zabranie mu na jakiś czas kredek. Jeśli jeździ na rowerze w niebezpieczny sposób, zakazujemy na jakiś czas używania roweru. Jeśli wyznaczyliśmy określony czas na zrobienie jakiegoś zadania np. 10 minut na posprzątanie zabawek, i dziecko tego nie zrobiło, bo zajęło się czymś innym, to dodatkowy czas jaki zajęło mu sprzątanie, odejmujemy dziecku od oglądania jego ulubionej bajki.
Zalet stosowania konsekwencji naturalnych jest wiele. Przede wszystkim dziecku jest łatwiej zrozumieć swoją „karę”, ponieważ jest ona bezpośrednio związana z jego złym zachowaniem. Dziecko dostaje też jasny sygnał, że za określone zachowanie spotkają go jasno ustalone konsekwencje. Stosowanie takich konsekwencji jest też dobre, bo nie ma w sobie elementu jakiejś zemsty ze strony rodzica.
Jednak stosowania wobec dziecka konsekwencji naturalnych wymaga od rodziców mądrości i umiejętności powściągania emocji. Trzeba na spokojnie podejść do dziecka, które coś zbroiło, wytłumaczyć mu czemu tak się nie robi i poinformować go jakie konsekwencje musi ponieść. Niejednokrotnie łatwiej i szybciej byłoby dać dziecku kolejny raz tą samą karę w stylu zakazu gry w gry komputerowe czy oglądania telewizji przez dzień lub dwa, jednak nie przyniesie to tego samego skutku co konsekwencja naturalna. Ważne jest też to, żeby przed ewentualnym złym zachowaniem dziecka delikatnie przypomnieć mu jakie konsekwencje czekają go w razie niewłaściwego zachowania. Jest to ważne zwłaszcza w przypadku młodszych dzieci, które mają dość krótką pamięć.
Musimy pamiętać, że samo ustalenie i poinformowanie dziecka o tym co go czeka w przypadku złego zachowania, to dopiero połowa sukcesu. Najważniejsze jest to, żeby być konsekwentnym i niezmiennym w egzekwowaniu tego co wcześniej ustaliliśmy. Wystarczy, że raz czy dwa ustąpimy dziecku i zrezygnujemy z naszych zasad – to spowoduje, że dziecko otrzymuje sygnał, że my jako rodzice nie jesteśmy konsekwentni i nie wiadomo kiedy za określone zachowanie dzieci poniosą konsekwencje, a kiedy nie.