Poznaj zdrowe zamienniki dla konwencjonalnych produktów spożywczych, które możesz wprowadzić do stałej diety swojego dziecka.

Dlaczego cukier szkodzi?

Cukier (glukoza) to podstawowe źródło energii szczególnie dla krwinek czerwonych i komórek układu nerwowego. Odpowiedzialny jest także za utrzymanie odpowiedniej termoregulacji oraz ciągłej pracy narządów wewnętrznych. Niestety kiedy naturalny cukier zostanie poddany rafinacji i koncentracji zostaje on pozbawiony swoich sił witalnych. Cukier rafinowany dostarcza tylko pustych kalorii, brak w nim naturalnych substancji mineralnych zawartych w korzeniu buraka cukrowego. Taki cukier przechodzi szybko do krwiobiegu, co stanowi szok dla żołądka i trzustki, powodując zakwaszenie organizmu i utratę wapnia. Nadmiar cukru rafinowanego, często określanego jako „biały zabójca” uzależnia, osłabia umysł, może powodować otyłość, cukrzycę, anemię, osłabienie odporności, choroby serca oraz próchnicę.

Zdrowe zamienniki cukru

Niestety wiele produktów spożywczych zawiera nadmiar cukrów, a my podając je dzieciom, często nawet nieświadomie, wpływamy bardzo szkodliwie na ich bezbronny organizm. Niezdrowy cukier rafinowany na szczęście możemy zamienić na zdrowe, słodkie i naturalne produkty, takie jak:

• miód - zawiera niewielkie ilości składników mineralnych – wapnia, fosforu, żelaza, magnezu, potasu, fluoru, kobaltu i jodu, a tym samym nie zaburza równowagi mineralnej organizmu w takim stopniu jak cukier; żelazo z miodu jest przyswajalne w około 60% i wykorzystywane do produkcji hemoglobiny; miód zawiera witaminy z grupy B, białka, garbniki, woski, olejki lotne, pyłki kwiatowe, enzymy i kwasy organiczne;
• syrop klonowy - zawiera sole mineralne: wapń, magnez, potas, fosfor i mangan, witaminy z grupy B, niacynę, biotynę oraz kwas foliowy; jest mniej kaloryczny niż biały cukier i miód;
• słód ryżowy czy jęczmienny - poprawiają trawienie, uwalniają od zastojów pokarmowych, wzmacniają żołądek; zawierają one złożone węglowodany, dlatego stanowią źródło energii, która wytwarza się powoli, ale i długo się utrzymuje, nieznacznie podnosząc poziom cukru we krwi; zawierają witaminy z grupy B;
• syrop z agawy - agawa zawiera spore ilości inuliny, czyli naturalnego probiotyku, dzięki czemu powoduje wzrost korzystnej flory przewodu pokarmowego, obniża poziom cholesterolu oraz lipidów w surowicy krwi, usprawnia pracę przewodu pokarmowego – zapobiega zaparciom i redukuje toksyczne metabolity; syrop z agawy posiada niski indeks glikemiczny - cztery razy niższy niż w przypadku miodu; jest źródłem błonnika, dzięki czemu przyspiesza przemianę materii;
• ksylitol (cukier brzozowy) - goi organizm, ma własności bakteriobójcze, wzmacnia układ immunologiczny, broni przed chronicznymi chorobami, ma właściwości opóźniające proces starzenia się, zwiększa przyswajanie wapnia;
• syrop daktylowy – posiada wszystkie wartości witaminowe zawarte w daktylach, obok cukrów w syropie występują białka, tłuszcze, karoteny, witaminy z grupy B (ale bez witaminy B12), witamina E, wapń, żelazo i fosfor;
• stewia - zawiera witaminy z grupy B i wit. C oraz cenne minerały: magnez, chrom, wapń, potas, cynk, żelazo, selen, a także tłuszcze i białka; w medycynie naturalnej jest używana jako środek wzmacniający, moczopędny oraz bakteriobójczy;
• melasa – jest źródłem żelaza niehemowego, poprawia trawienie, można ją stosować przy zaburzeniach żołądkowo-jelitowych, w leczeniu astmy i problemów wywołanych przez alergie, wspomaga kurację antygrypową i przeciwkaszlową oraz odporność organizmu;
• suszone owoce - zawierają liczne minerały, witaminy oraz błonnik. 

A co zrobić, aby zaspokoić apetyt dziecka na słodycze?

Przede wszystkim należy domowe desery słodzić owocami, bakaliami, domowymi sokami owocowymi, syropem ryżowym, słodem, stewią, czy nierafinowanym cukrem. Naturalna i najzdrowszą słodycz dziecko otrzyma w postaci świeżych i suszonych owoców – śliwki, rodzynki, żurawina, jabłka, figi, morele czy daktyle. Ciekawą alternatywą deseru są też słodkie warzywa, takie jak buraki, marchewka, fasolka, ziarna zbóż czy dynia. Słodkie desery możemy robić sami w domu, np. jogurt naturalny miksować z owocami, a po zamrożeniu otrzymamy zdrowe, ale słodkie lody. Gotowe budynie, kisiele czy galaretki, możemy zastąpić domowymi, które sami przygotujemy. W domu możemy także sami zrobić dziecku słodkie, ale pożywne batony z bakalii, płatków zbożowych i miodu.

Przykładowy przepis na domowy baton zbożowy:

Składniki:

• łyżka masła
• 3 łyżki słonecznika
• 3 łyżki siemienia lnianego
• 8 łyżek płatków owsianych
• 8 łyżek płatków żytnich
• garść rodzynek
• garść żurawiny
• garść posiekanych orzechów włoskich
• 8 łyżek miodu

Na patelni rozpuścić masło, dodać słonecznik, siemię lniane i płatki zbożowe, lekko podprażyć. Następnie dodać miód, rodzynki, żurawinę i orzechy, dobrze wymieszać i przełożyć na małą blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia. Kiedy masa zastygnie pokroić na kawałki.

Gdzie znajdziemy sól?

Sól kuchenna to inny obok cukru, równie często wykorzystywany składnik w kuchni. Jest to związek chemiczny dwóch składników mineralnych: chloru i sodu. Chlorek sodu jest substancją dość agresywną oraz tanim i rozpowszechnionym środkiem konserwującym. Chleb, wędliny, sery, margaryna, sosy w proszku, gotowe kostki bulionowe czy chipsy to w obecnych czasach produkty spożywcze zawierające duże ilości soli. Sól podnosi ciśnienie krwi, znacznie zwiększa ryzyko zawału i choroby wieńcowej serca oraz choroby krążenia. Wypłukuje ona także organizm z wapnia i zaostrza przebieg osteoporozy, zwiększa wydalanie wapnia z moczem, co może prowadzić do powstania kamieni nerkowych, powoduje ostrą niewydolność nerek.

Zdrowe zamienniki soli kuchennej

Na szczęście gotując sami możemy zastąpić sól kuchenną naturalnymi i zdrowymi zamiennikami, takimi jak nasiona ziół (kolendry, kminku, pieprzu, chili, oregano, tymianku), czy też suszonymi lub świeżymi ziołami – bazylią, czosnkiem, estragonem, imbirem, koprem, majerankiem, natką pietruszki, tymiankiem. Smak potraw, o wiele bardziej ekskluzywny niż sól, zapewnią także marynaty - soki cytrusowe, czosnek i przyprawy korzenne.

Zdrowym zamiennikiem soli kuchennej jest także sól himalajska. Jest to rodzaj soli krystalicznej w całości czysty i naturalny, przez miliony lat wystawiona na działanie ogromnego ciśnienia (im wyższe ciśnienie, tym bardziej doskonała struktura). Pierwiastki z soli himalajskiej dostępne są w tak drobnych cząsteczkach, że mogą być łatwo wchłaniane przez komórki organizmu ludzkiego i poddane procesowi metabolizmu. Sól himalajska zawiera m.in. sód, potas, magnez, fosfor, wapń, chrom, mangan, cynk, żelazo, selen i brom. Może ona redukować dolegliwości jelitowe, łagodzić infekcje gardła i jamy ustnej, wspomagać leczenie chorób układu oddechowego, kamicy nerkowej i żółciowej, a także pielęgnuje i nawilża skórę.

Zamiast kupować gotową wędlinę możemy sami upiec mięsko z czosnkiem i przyprawami, eliminując tym samym znaczne ilości soli. Gotując zupę zamiast gotowej, słonej kostki rosołowej, możemy przygotować ją sami w domu.

Przepis na domową kostkę rosołową:

Składniki:

• pęczek lubczyku
• mały pęczek natki pietruszki
• 2 łyżki oliwy z oliwek
• 2 duże marchewki
• 2 łodygi selera naciowego
• mała pietruszka
• mała cebula
• 2 ząbki czosnku
• 1/2 białych części pora
• 4 ziela angielskie
• 6 ziaren pieprzu
• suszony liść laurowy
• łyżeczka kurkumy
• łyżeczka ziaren kolendry
• 1/2 łyżeczki suszonego tymianku

Warzywa obieramy, ścieramy na tarce jarzynowej, drobno siekamy świeże zioła, a suszone rozcieramy w moździerzu. Na patelni lub w rondelku rozgrzewamy oliwę, dodajemy warzywa, wyciskamy dwa ząbki czosnku i podsmażamy przez około 5 minut. Dodajemy roztarte przyprawy i podsmażamy kolejną minutę. Zalewamy całość dwoma szklankami wody i gotujemy na małym ogniu około 10 minut. Po tym czasie wyłączamy ogień, dodajemy natkę i lubczyk, a następnie blendujemy całość. Gdy masa ostygnie przekładamy ją do słoiczka i przechowujemy w lodówce do tygodnia lub mrozimy w silikonowych pojemnikach na lód.

Korzystając na co dzień z zamienników cukru czy soli dbamy o zdrowie i dobre samopoczucie dziecka. Prawidłową i zdrową dietą możemy zdziałać cuda, dlatego niech naszym mottem życiowym staną się słowa Hipokratesa: „Niech żywność będzie Twoim lekarstwem, a lekarstwo Twoją żywnością”.