Łożysko to narząd, który łączy zarodek z macicą matki. Wykształca się około 16 tygodnia ciąży i rozwija się do około 36 tygodnia. Za pośrednictwem łożyska, z krwi matki dostarczane są do płodu wszelkie substancje odżywcze ( białka, węglowodany, woda itp.), tlen oraz wszelkie inne substancje(np. środki farmakologiczne). Łożysko jest również organem, który uczestniczy w "odbieraniu" od płodu jego produktów przemiany materii, które przedostają się do krwi matki, a potem są wydalane z jej organizmu. Łożysko to również gruczoł wydzielający hormony. "Zdrowe", wydolne łożysko to zdrowe i prawidłowo rozwijające się dziecko. Jest więc bardzo ważne, by kontrolować jego dojrzewanie i wygląd.

Łożysko, wraz z wiekiem ciąży dojrzewa (dojrzałe łożysko waży około 0,5kg), ale też "starzeje się". Zbyt szybkie starzenie się łożyska jest podstawą do intensywnej obserwacji ginekologicznej. Im starsze, tym jest ono mniej wydolne, co oznacza ograniczoną wymianę między organizmem matki, a płodem, a dalej idąc zły wzrost i rozwój dziecka.

Jak określa się stopień dojrzałości łożyska oraz co to oznacza?

Podczas badania USG w ciąży, lekarz ginekolog ocenia nie tylko rozwój dziecka, ale również umiejscowienie i stopień dojrzałości łożyska. Do określenia tego parametru stosuje się tzw. skalę Grannuma. To skala czerostopniowa-0, I, II, III. Stopnie dojrzałości łożyska mniej więcej tak odnoszą się do wieku ciąży:

• 0-początek ciąży
• I-połowa ciąży
• II-III. trymestr
• III-około 38-39 tygodnia ciąży.

Oczywiście u każdej kobiety dojrzewanie łożyska przebiega indywidualnie i to lekarz ocenia, czy wygląd i stopień dojrzałości łożyska nie zagraża życiu dziecka. Podczas badania obserwuje on ilość złogów włóknika i wapnia w łożysku-pić dużą ilość może pogarszać funkcjonowanie łożyska. W razie wątpliwości, by ocenić bezpieczeństwo dziecka, lekarza zleci przeprowadzenie badania przepływów krwi w tętnicach pępowinowych oraz oceni ilość płynu owodniowego. Często te dodatkowe badania okazują się być prawidłowe, wtedy sam wygląd łożyska nie jest aż tak istotny. Zbyt wczesne starzenie się łożyska jest jednak wskazaniem do częstszego badania USG-nawet co tydzień.

Badanie przepływu krwi przeprowadza się ultrasonograficznie metodą kolorowego Dopplera (badanie to pomaga ocenić wydolność łożyska, ale także może wskazać na genetyczne wady rozwojowe płodu). Badanie to przeprowadza się między 24 a 30 tygodniem ciąży. Jeżeli jego wynik jest nieprawidłowy przeprowadza się szereg kolejnych badań, by wykluczyć opóźnienie wzrastania płodu oraz wad rozwojowych. kolejno przeprowadza się badanie ilości wód płodowych, których ilość waha się od 5 do 20, w zależności od wieku ciąży.

Łożysko starzejące się prawidłowo, po 40 tygodniu ciąży jest już naturalnie zbyt stare, by dobrze funkcjonować, dlatego jest to wskazanie do natychmiastowego wywołania porodu przy ciąży przenoszonej.

Czy można zadbać o łożysko, by jak najdłużej najlepiej funkcjonowało?

TAK! W 24 tygodniu ciąży lekarz stwierdził, badając łożysko, 2 stopień dojrzałości. Mimo, że to dość wcześnie, ocenił, że jest również za wcześnie by panikować, bo II stopień nie oznacza jeszcze złej wymiany między moim organizmem, a dzieckiem.

Wyszłam z gabinetu z zaleceniami, jak "dbać" o łożysko:

- należy zadbać o odpowiednio zbilansowaną dietę oraz ruch

- nie palić!

- nie zażywać leków na własną rękę, stosować je jedynie w ostateczności i po konsultacji z lekarzem

- unikać stresujących sytuacji

- odpoczywać i spać na boku (najlepiej lewym), ograniczyć leżenie na plecach, podczas którego macica uciska naczynia krwionośne, które zaopatrują łożysko.

Pamiętajmy! Zbyt szybkie starzenie się łożyska to również sygnał, że matka może mieć kłopoty z ciśnieniem tętniczym! NIE BAGATELIZUJYMY!