Zapalenie ucha środkowego to dość częsta dolegliwość, szczególnie u dzieci poniżej drugiego roku życia. Dowiedz się, jak ją leczyć i co należy zrobić, aby nie doszło do groźnych powikłań.

#Kiedy konieczny jest antybiotyk?

#Paracenteza

#Ochrona uszu w czasie choroby i po chorobie

Przyczyny zapalenia ucha

U małych dzieci trąbka słuchowa jest szeroka i krótka. Łączy jamę bębenkową z gardłem, a jej ujście w gardle jest stale otwarte. To idealna droga dla wirusów oraz bakterii, które mogą przeniknąć w głąb ucha z nosogardzieli. Z tego też powodu wiele infekcji dróg oddechowych kończy się ostrym zapaleniem ucha.

Chorobie sprzyja przerost migdałka gardłowego, który przerastając może zamknąć ujście trąbki słuchowej. Wpływ może mieć przewlekłe zapalenie zatok, alergia, niedrożność trąbki słuchowej spowodowana obrzękiem, a także nieprawidłowa budowa podniebienia czy refluks żołądkowo-przełykowy.

Czynnikiem, który sprzyja zachorowaniom u małych dzieci jest także niedojrzały układ immunologiczny. Zdarza się, że chorobę powodują drobnoustroje, które przedostały się przez krwioobieg do ucha z innego źródła zapalenia w organizmie lub bezpośrednio z zewnątrz ucha. Są to jednak niezwykle rzadkie przypadki.

Pamiętaj! Dym papierosowy podrażnia śluzówkę gardła oraz nosa i zawsze jest czynnikiem ryzyka infekcji dróg oddechowych bądź infekcji ucha.

Objawy zapalenia ucha

Niechęć do ssania

Dziecko przerywa jedzenie i płacze z bólu. W czasie zasysania brodawki piersiowej czy smoczka butelki, zmienia się ciśnienie w noso-gardle, co jest przyczyną bólu chorego ucha.

Zmiany w zachowaniu

W czasie choroby maluch jest płaczliwy i rozdrażniony. Może mieć problemy ze snem, odczuwać niepokój, a także stracić apetyt.

Problemy z brzuszkiem

U niektórych niemowląt przy infekcji ucha pojawia się biegunka, czasem wymioty. Maluszek ma także obolały brzuszek, a podczas leżenia może machać intensywnie nóżkami.

Musisz jednak uważnie obserwować dziecko, ponieważ objawy te mogą być spowodowane problemami ze strony układu pokarmowego.

Ból ucha

Starsze dziecko może się uskarżać na szum w uszach oraz problemy ze słuchem. Jednak dominującym objawem będzie silny, pulsujący ból, który nasila się szczególnie w pozycji leżącej.

Niemowlę w okresie choroby z reguły jest marudne i płaczliwe. Niestety nie jest ono w stanie powiedzieć, że coś je boli. Ewentualnie możesz zauważyć, jak łapie się za ucho i płacze. Może też niespokojnie pocierać uchem np. o poduszkę. Samo łapanie ucha bez innych objawów jest wyrazem poznawania własnego ciała.

Gorączka

Infekcja ucha u małego dziecka objawia się zwykle wysoką gorączką, która może sięgać nawet 40°C. Spróbuj ją zbić za pomocą czopka lub syropu z ibuprofenem lub w drugiej kolejności, gdy nie ma pożądanych efektów, paracetamolem.

Ropny wyciek z ucha

Płyn, który zebrał się w uchu, uwypukla obrzękniętą błonę bębenkową, oddzielającą część ucha środkowego od zewnętrznego, co może spowodować jej perforację. Z ucha zacznie się wtedy sączyć wydzielina. To znak, że została przerwana błona bębenkowa. Ból ucha powoli zacznie ustępować, ponieważ zmniejszy się ciśnienie w jamie bębenkowej. Po pewnym czasie błona bębenkowa zregeneruje się i zrośnie. Przez ten czas musisz jednak zadbać o odpowiednią higienę przewodu słuchowego. Zmieniaj systematycznie opatrunki i stosuj leki, zgodnie z zaleceniami.

Ważne! Są dzieci, u których choroba nie daje żadnych objawów. Można ją rozpoznać dopiero w momencie, gdy pojawi się wyciek ropy z ucha. Gdy maluch wcześniej nie zasygnalizował, że coś go boli, zdarzają się sytuacje, że płyn można pomylić z wyciekiem woskowiny i zlekceważyć objawy. Dlatego zawsze, gdy zauważysz wzmożony wyciek z ucha, udaj się z dzieckiem do laryngologa. Nieleczone zapalenie ucha może mieć poważne powikłania z ubytkiem słuchu czy zapaleniem opon mózgowych włącznie.

Kiedy konieczny jest antybiotyk?

Najczęściej sprawcą zapalenia ucha są wirusy czasem bakterie - wówczas podstawą leczenia jest odpowiednio dobrany antybiotyk. Jeżeli objawy nie są bardzo nasilone możemy poczekać i podać tylko lek przeciwzapalny oraz przeciwbólowy ( ibuprofen). Antybiotyk zaleca się w przypadku diagnozy ropnego zapalenia ucha. Dodatkowo lekarz może zapisać lek przeciwzapalny i przeciwbólowy, leki obkurczające błonę śluzową nosa, a także krople do uszu, które pomogą złagodzić symptomy choroby. Dolegliwości powinny ustąpić po 48-72 godzinach.

W pozostałych przypadkach, gdy po badaniu mamy pewność, że nie istnieje duże ryzyko pojawienia się komplikacji, lekarz może podjąć leczenie bez antybiotyku i zalecić jedynie obserwację oraz środki łagodzące objawy infekcji:

• Ciepły kompres – możesz użyć do tego ciepłego ręcznika rozgrzanego na kaloryferze. Takie okłady przykładane do ucha przyniosą maluchowi ulgę. W ten sposób możesz przyspieszyć również pęknięcie błony bębenkowej.
• Środki przeciwbólowe – uśmierzą ból i złagodzą objawy infekcji. Pamiętaj jednak o odpowiednim dawkowaniu, zaleconym przez lekarza.
• Odpoczynek – staraj się, by w czasie choroby maluch dużo wypoczywał. Dzięki drzemkom w ciągu dnia dziecko szybciej wróci do formy.

Paracenteza

Lekarz może podjąć decyzję o paracentezie. Jest to zabieg, który polega na nacięciu błony bębenkowej. W ten sposób wydzielina będzie mogła znaleźć ujście. Zabieg przyniesie natychmiastową ulgę dziecku i złagodzi ból.

Ochrona uszu w czasie choroby i po chorobie

W trakcie choroby należy szczególnie uważać podczas kąpieli, aby do uszu nie dostała się woda. Przed myciem należy je zabezpieczyć, najlepiej za pomocą suchego gazika.

Po przebytej chorobie, wychodząc na spacer, pamiętaj, aby założyć dziecku czapeczkę. Staraj się też, by nie przegrzewać malucha zarówno w domu, jak i na świeżym powietrzu.