Większość obowiązkowych szczepień ochronnych, którym podlegają dzieci, jest refundowana przez NFZ, chyba, że wybierzesz płatną opcję szczepień zintegrowanych. Oprócz tego dostępnych jest wiele szczepionek dodatkowych. Są one płatne i nieobowiązkowe, jednak wielu specjalistów zaleca je, aby zwiększyć bezpieczeństwo dziecka. Poznaj szczepionki, które są najczęściej polecane:

Ospa wietrzna

Ospa wietrzna to jedna z najbardziej zakaźnych chorób, ale jednocześnie ma bardzo łagodny przebieg w wieku przedszkolnym. Ciężkie przypadki zdarzają się rzadko. Występowanie ospy jest dość powszechne, szczególnie w ostatnich latach, gdy w Polsce zanotowano aż 20% wzrost zachorowania na tę chorobę.

Ospa ma zwykle lekki przebieg. Niestety może powodować groźne powikłania takie jak: zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie opon mózgowych, a także może skutkować nadkażeniami bakteryjnymi zmian skórnych. Dodatkowo wirus pozostaje w organizmie w postaci utajonej i po kilku, a nawet kilkunastu latach może się nagle uaktywnić, wywołując półpaśca. Największe ryzyko powikłań istnieje w okresie niemowlęcym oraz po 16. roku życia. W przypadku noworodków ospa może być nawet śmiertelna.

Szczepienie przeciwko ospie wpływa na łagodniejszy przebieg choroby w wypadku jej wystąpienia. Powoduje również brak „dołka immunologicznego” czyli okresu obniżonej odporności, który trwa 2-3 miesiące po chorobie.

Kiedy warto szczepić?

Szczepienie warto wykonać u dzieci od 9. miesiąca życia, szczepić należy 2 x w odstępie min. 8 tyg, jeżeli dziecko było zaszczepione tylko 1 raz, powinno się je odszczepić drugą dawką.

WZW typu A

Jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób na świecie. Rocznie notuje się ok. 1,4 miliona zachorowań. Wirusowe zapalenie wątroby, bo o nim mowa, jest często nazywane chorobą brudnych rąk, ponieważ zwykle pojawia się tam, gdzie jest bardzo niski standard higieny. Źródłem zakażenia może być brudna woda, a także mleko i inne produkty spożywcze.

Żółtaczką można się bardzo łatwo zarazić. Wystarczy, że osoba będąca nosicielem wirusa nie umyje rąk i zacznie przygotowywać maluchowi posiłek, by dziecko na nią zachorowało.

Warto pamiętać, że żółtaczka w początkowym stadium nie daje żadnych objawów, choć w tym czasie komórki wątrobowe niestety ulegają niszczeniu.

Kiedy warto szczepić?

Według ekspertów najlepiej zaszczepić dziecko przed pójściem do żłobka lub przedszkola. Jeśli wybieracie się w podróż do egzotycznych krajów, również powinnaś pomyśleć o szczepionce przeciwko żółtaczce. Pierwszą dawkę szczepienia można podać, gdy maluch skończy rok, natomiast drugą trzeba przyjąć 6-12 miesięcy później. Jest to bardzo ważne.

Musisz pamiętać, że szczepionka przeciwko WZW typu A nie daje gwarancji niezachorowalności przez całe życie. Gdy maluch zaszczepiony jest raz, szczepionka daje mu ochronę tylko przez rok. Aby przedłużyć ten okres do 20 lat należy podać dziecku dawkę tzw. przypominającą 6-12 miesięcy po pierwszym szczepieniu. Jeśli minęło więcej czasu znów będzie chronione tylko przez rok.

Pneumokoki

Pneumokoki są to bakterie, które wywołują choroby gardła, nosa, płuc, zatok oraz uszu, zapalenie stawów i opon mózgowo-rdzeniowych, a w skrajnych przypadkach sepsę czyli ogólne zakażenie organizmu.

Nosicielami pneumokoków jest wiele dzieci i dorosłych, jednak nie mają one negatywnego wpływu na ich zdrowie. Bakterie mogą przebywać w jamie nosowej i gardle, i atakować organizm nosiciela dopiero w przypadku spadku odporności. Najbardziej zagrożone są niemowlęta oraz dzieci poniżej 2. roku życia, z uwagi na niedojrzały układ odpornościowy, który nie umie się bronić. W grupie ryzyka są również dzieci w wieku 3-5 lat, które uczęszczają do przedszkola lub żłobka.

Kiedy warto szczepić?

Szczepionkę przeciwko pneumokokom warto podać jak najwcześniej. Gdy dziecko zaszczepione jest pierwszy raz przed ukończeniem 6. miesięcy, otrzymuje 4 dawki. Pomiędzy 6. a 12. miesiącem życia wystarczy podanie 3 dawek, po skończeniu 1 r.ż. dwie dawki. Starsze dzieci, które skończyły już dwa latka, dostają tylko jeden zastrzyk.

Warto wiedzieć, że od kilku lat szczepienia przeciwko pneumokokom są bezpłatne dla wcześniaków do 1 roku życia oraz dzieci chorych m.in. na nerki, płuca, serce i cukrzycę. Od 2012 roku refunduje je Narodowy Fundusz Zdrowia.

W Warszawie refundowane są szczepienia dzieci w wieku 24-36 miesięcy.

Meningokoki

Meningokoki są to bakterie wywołujące groźną dla dzieci sepsę oraz bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Bakterie te mogą dodatkowo wywoływać m.in.: zapalenie płuc, ucha środkowego, gardła, stawów, osierdzia. Meningokoki dzielimy na wiele grup serologicznych. W Polsce najczęściej występują meningokoki z grupy B oraz C. Stanowią one przyczynę 90 proc. wszystkich zachorowań w Europie. W Polsce dominuje wśród dzieci grupa B , a wśród dorosłych grupa C.

Podobnie jak w przypadku pneumokoków, dziecko może być nosicielem bakterii meningokoków i nie chorować. Jednak z uwagi na słaby system odpornościowy, duża część zachorowań dotyczy właśnie ich. Głównie dlatego, że można się nimi łatwo zarazić np. dając buziaka chorej babci lub bawiąc z zakatarzonym kolegą z przedszkola. Na choroby meningokokowe najczęściej chorują niemowlęta oraz dzieci do czwartego roku życia. Zachorowania zdarzają się statystycznie dość rzadko.

Kiedy należy szczepić?

Zaszczepić przeciw meningokokom można w każdym wieku. Szczepionek, tak jak grup bakterii, jest kilka, zatem należy rozważyć kiedy i na co chcemy szczepić dziecko. Najlepiej skonsultować się z pediatrą i ustalić termin i rodzaj szczepionki.

Rotawirus

Rotawirusy są bardzo zakaźne. Są przyczyną biegunki i wymiotów. Wystarczy krótki kontakt z zarażoną osobą, by wywołać chorobę. W przypadku wystąpienia biegunki rotawirusowej należy zachować szczególną higienę, jednak nawet wtedy jest duże prawdopodobieństwo, że zachorują wszyscy członkowie rodziny.

Choroba nie zawsze ma gwałtowny przebieg. W ciągu 3-4 dni od zarażenia pojawiają się biegunka i wymioty. Większość dorosłych jest w stanie bez problemów poradzić sobie z tą chorobą. Niestety u niemowląt i małych dzieci łatwo wtedy o odwodnienie. Maluch traci wodę i cenne składniki odżywcze, chudnie i słabnie w oczach. Jeżeli nie możemy wystarczająco nawodnić dziecka, wówczas wymaga ono hospitalizacji. Aby tego uniknąć można zdecydować się na szczepionkę.

Kiedy należy szczepić?

Szczepienie przeciwko rotawirusom wykonywane jest w dwóch dawkach w odstępie 8 tyg. i musimy je zakończyć przed 26 miesiącem. Szczepionka ma formę doustną.

Warto wiedzieć, że nawet zaszczepiony maluch może zachorować, jednak przebieg choroby powinien być znacznie łagodniejszy niż w przypadku niezaszczepionych dzieci.

Grypa

Ta z pozoru niegroźna choroba może powodować powikłania m.in.: zapalenie oskrzeli, płuc, mięśnia sercowego, a czasem nawet mózgu. Co roku na grypę choruje około pół miliarda osób na świecie. Szczepienie przeciwko grypie zmniejsza ryzyko zarażenia, a w przypadku choroby łagodzi jej przebieg. Według specjalistów warto szczepić dzieci, które uczęszczają do przedszkola lub żłobka, lub w przypadku, gdy ktoś z domowników pracuje w służbie zdrowia i ma stały kontakt z osobami chorymi.

Kiedy należy szczepić?

W przypadku, gdy maluch szczepiony jest po raz pierwszy, dostaje dwie dawki w odstępie miesiąca. W kolejnych latach wystarczy jedna, przypominająca raz na 12 miesięcy.

Zaszczepić można już półrocznego malucha, jednak szczepienie dzieci poniżej 2. roku życia jest mało skuteczne.

Odkleszczowe zapalenie mózgu

Odkleszczowe zapalenie mózgu jest jednym ze skutków ukąszenia przez kleszcza, który jest nosicielem tego wirusa. Szczepienie zalecane jest szczególnie wtedy, gdy mieszkacie na terenach, gdzie występuje dużo kleszczy lub często chodzicie na spacery do lasu.

Kiedy należy szczepić?

Ochronę przed zakażeniem zapewnią dziecku trzy dawki szczepionki. Dwie pierwsze podaje się w odstępie 1-3 miesięcy, zabezpieczają one malucha na rok. Najlepsza pora roku na szczepienie to wiosna lub zima. Trzecią dawkę należy przyjąć po 9-12 miesiącach od podania pierwszej. Odporność po szczepieniu utrzymuje się przez 5 lat. Szczepionkę podaje się dzieciom, które ukończyły już roczek.